JUPİTER

Evet, gelin şimdi de güneş sistemi'ndeki en büyük gezegen olan Jüpiter'i tanıyalım. Jüpiter, çok büyük bir gezegen olmasına rağmen, kendi ekseni etrafında yaklaşık 10 saatlik bir sürede döner. Yani Jüpiter'in bir günü 10 saattir. Güneş çevresindeki dönüşünü ise yaklaşık 12 yılda tamamlar.

Her Şeyi Büyük
Dünya'dan 800 milyon km uzaklıkta yer alan gezegenin çapı, Dünya'nın çapının 11 katıdır. Kütlesi Dünya'nın kütlesinin 318 katı, hacmi ise 1500 katı kadardır. Kendi dışında tüm gezegenleri ve kuyruklu yıldızları içine alabilecek kadar büyük olan Jüpiter'de aslında her şey büyüktür. Uyduları, bulutları, fırtınaları… Dört tane büyük uydusu vardır ve bunlar 1610 yılında Galileo tarafından keşfedildiği için 'Galileo Uyduları' adıyla anılır.

Dört Büyük Uydu
Bu dört uydudan en büyüğü olan Ganymede, sadece Jüpiter'de değil, güneş sistemi içerisinde de en büyük uydu olma özelliğini taşır. Buzla kaplı, kahverengi uydunun kutup bölgeleri parlak parlaktır. İkinci uydu Europa'nın kalın buz tabakalarından ve kayaçlardan oluşan yüzeyi oldukça düzgün ve parlaktır. Diğer bir uydu Io ise güneş sisteminin en volkanik cismidir. Püskürmeler sonucu yüzeyi kükürtle kaplanmıştır. Kraterlerin hâkim olduğu bir uydu olan Callisto ise Ay'a ve Merkür'e çok benzer.

Pioneer ve Voyager
Jüpiter hakkındaki bilgilerimiz, önceleri 1973 tarihinde Pioneer 10 ve 11 uzay araçlarının detektörlerinden elde edilen ölçümlere bağlıydı. Daha sonra 1977 yılında Voyager uzay araçları, Dünya’dan fırlatıldı ve 1979 yılında 2 yıllık bir aradan sonra bu gezegene ulaşıldı. Gezegenin yoğun atmosferinin büyük oranda hidrojen ve helyum gazlarından oluştuğu tespit edildi.

Büyük Kırmızı Leke
Dev gezegenin ekvatorundan kutuplara doğru, renkli bantlar hâlinde bulutlar bulunur. Bulutları böyle şerit hâline getiren zıt yönlerde esen kuvvetli rüzgârlardır. Bu bulutlar arasındaki Büyük Kırmızı Leke Jüpiter'in en gizemli parçalarından biridir. Gezegenin güneyinde olan bu lekenin varlığı Dünya'mızdaki gözlemciler tarafından yaklaşık 300 yıldır bilinmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda bu lekenin kalıcı bir fırtına olduğu anlaşılmıştır.

Dünya'dan Büyük Fırtına
Şöyle ki: Gezegenin içinden yükselen ısı; atmosferin alt katmanlarında şiddetli fırtınalar meydana getirir. Aşağıdan yukarıya doğru hızla yükselen, 8 km yüksekliğinde, 40.000 km uzunluğunda ve 14.000 km genişliğinde bir fırtına meydana gelir. Saat yönünün tersine dönen bu fırtına Jüpiter yüzeyinde hareket ederken, saatte 500 km hızla esen rüzgârlarıyla önüne çıkan diğer fırtınaları yutar. İşte bu olay gezegen üzerinde çoğunlukla kahverengi ya da kırmızı renkli bir leke görüntüsü meydana getirir. Böyle bir fırtına 100 -150 kiloluk minik insanları değil, sıra sıra dağlarımızı değil, Dünya'mızı bu fırtınanın içine bıraksak; onu bile yutar. Çünkü bu fırtınanın kapladığı alan, Dünya'mızdan daha da büyüktür.

Bekçilik Görevi
Boyutları gibi manyetik alanı da çok büyük olan Jüpiter muhteşem çekim gücüyle dış uzaydan gelen kuyruklu yıldız ve benzeri gök cisimlerinin çoğunu yutar. Jüpiter'in bu bekçilik görevi sayesinde dış uzaydaki yabancı gök cisimleri Dünya'mıza ulaşmadan uzaklaştırılmış olur. Çok sayıdaki uydusuyla birlikte kendisi de âdeta bir güneş sistemi gibidir. Bu kocaman gaz gezegen de canlılıktan uzaktır. Karanlık uzay boşluğunda üzerine yüklenen vazifelerle döner, döner.